معرفی دفتر
آشنایی با پرندگان
آشنایی با بیماری های طیور
آشنایی با واکسن های طیور
آشنایی با امنیت زیستی مرغداری
آشنایی با اصول پرورش پرندگان
آشنایی با بیماری های زنبور عسل
آشنایی با بیماری های کرم ابریشم
تلفن: 021-88953400-3
ایمیل: info@ivo.ir
کد پستی: 1431684965
مينا

 
مينا
مينا پرنده اي از خانواده سار «استوماتيده » است كه به دو صورت وحشي و اهلي يافت مي­شود و داراي نژاد­هاي مختلفي است كه معروف­ترين اين نژاد ها ميناي گوشواره اي وميناي معمولياست، نام اين پرنده در زبان فارسي «مينا»، «مرغ مينا» و «ميناي سخنگو » و «مرغ مقلّد» است، در زبان عربي «المينه» و در زبان انگليسي Myna، Mynah، Mina،Mynas، Minah و در زبان فرانسوي و اسپانيايي به آن Martinو در زبان آلماني به آن Beoو در زبان تركي Mina است. نام « مينا » در حقيقت يك نام هندي است كه ريشه اي سانسكريتي دارد و از زبان هندي به ساير زبان­ها راه يافته است. گونه وحشي اين پرنده در جنگل ها و دشت ها پراكنده است و گونه اهلي آن را مي­توان در بسياري از خانه­ها مشاهده كرد. مرغ مينا     پرنده­اي كاملاً اجتماعي و پر سر وصدا است كه تا حدودي مانند سارها حالت تهاجمي دارد. اگر به هر دليلي مورد آزار و اذيت قرار گيرد يا احساس خطر كند به درختي نزديك در حوالي لانه اش رفته، صداهاي بسيار بلند و ناهنجاري را به معناي اعتراض از خود در مي آورد. آن­ها خود را سريعاً با محيط و شرايط اطراف­شان تطبيق مي دهند. بيشتر اجتماع آن­ها در زمين­هاي باير و اطراف باغ­ها مي باشد.
زيستگاه ميناي معمولي به طور طبيعي در مناطقي از شرق افغانستان تا جنوب غربي چين واقع شده است. آن­ها اغلب سرزمين هاي باز و كم درخت را براي زندگي ترجيح مي دهند. اما در بعضي از موارد در ميان تمدن شلوغ شهري هم مانند پارك ها، گلخانه­ها و مزارعي كه به دست انسان­ها ساخته شده است ديده مي شوند. آن­ها براي تفريح وسرگرمي با ديگر مرغ­هاي مينا گلاويز مي شوند و به نزاع هاي دوستانه مي پردازند. اما اين نبردها به خشونت و خون­ريزي نمي انجامد. اين پرنده انسان را از وجود مار مطلع مي سازد و با مشاهده اين حيوان با سر و صداي زياد محل وجود مار را به انسان نشان      مي دهد.
امروزه انسان اين پرنده را به همه جاي دنيا به ويژه به مناطقي كه آفات نباتي زيادي وجود دارند برده است زيرا اين كار كمك مؤثري به از بين بردن آفات گياهان، حشرات و لارو حشرات زيان بار مي كند. اما ناگفته نماند كه خود نيز باعث بروز مشكلات فراواني در آن مناطق شده است به عنوان مثال در مناطق جديد تعداد پرندگان بومي به شدت رو به كاهش رفته است. از اين ميان مي توان به جزيره هاوايي اشاره كرد كه مرغ مينا در آن منطقه به عنوان عامل مهمي در از بين بردن تخم و جوجه ساير پرندگان بومي آن جزيره شناخته شدند. مينا بر خلاف بسياري از پرندگان كه بر روي زمين     مي­جهند، در هنگام حركت بر روي زمين راه مي­رود.
خوراك اصلي آن­ها را به طور كلي حشرات تشكيل مي دهند. اين پرنده با فاصله كمي از سطح زمين پرواز كرده و برگ­ها را زير و رو مي كند و از كرم­ها و لاروهايي كه در زير اين برگ­ها پنهان شده اند تغذيه مي كند. از ديگر غذاهاي مورد علاقه اين حيوان مي توان غلات، ميوه­جات، دانه­هاي خوراكي، توت­ها، كرم هاي خاكي و شهد گل­ها را نام برد. البته آن ها گاهي از موش، قورباغه، مارمولك و حتي تخم ساير پرندگان براي سير كردن شكم خود استفاده مي كنند. آن­ها اغلب به صورت دسته جمعي و گله اي در بالاي مزارع به دنبال شكار حشراتي كه از خاك شخم زده بيرون مي آيند به صورت دايره وار حركت مي كنند. اين مسأله از طرف كشاورزان مورد استقبال قرار مي­گيرد. زيرا آن­ها با اين كار در صد بالايي از آفات مزارع را از بين مي برند. نوع ديگري از خانواده اين پرنده، ميناي تپه اي است كه در ايران به آن ميناي گوشواره­اي مي­گويند و اين امر به علت وجود لكه زرد رنگي در پس سرپرنده مي­باشد. اين گونه خاص از مينا استعداد زيادي در تقليد انواع صدا و حرف زدن دارند به طوري كه اين خاصيت آن­ها باعث گرديده از اين پرنده به عنوان يك حيوان خانگي و دست آموز و به عنوان يك پرنده قفسي نگهداري شود. از لحاظ تغذيه در اسارت مي توان از غذاهاي متنوعي استفاده كرد . اين غذا مي­تواند شامل انواع ميوه جات ، سبزيجات و غيره باشد. آن ها به سرعت با انسان خو گرفته و اغلب خيلي زود دست آموز مي­شوند.
در بين پرندگان سخنگو مينا بعد از كاسكو بيشترين ركورد را در صحبت كردن و تقليد صدا دارد. نگهداري آن­ها مشكل چنداني ندارد اما به دليل اين كه آن­ها راست روده هستند مدفوع شان مانند ساير پرندگان به صورت فضله خشك نيست بلكه مدفوعي شل و آبكي دارند. به همين علت بايد حداقل روزي 2 الي 3 بار زير قفس آن­ها را تميز كرد. مرغ­هاي ميناي ساكن در شهرها معمولاً لانه­هاي خود را زير سقف و شيرواني­ها و يا بالاي درختان مي سازند. گاهي نيز از سوراخ هايي كه در بدنه درختان توسط حيوانات ديگري مانند سنجاب ها به وجود آمده استفاده مي­كنند. 

رده بندي علمي مينا
خانواده سار سانان « استوميدهStumidae » خانواده اي است كه سه جنس مينا را در بر مي­گيرد و اين جنس ها عبارتند از: جنس ميناي گوشواره­اي يا گراكولا Gracula(دوازده   گونه ) ، جنس ميناي معمولي يا  اكري­دوتريس Acridotheres (هشت گونه ) و بالاخره جنس ميناي بالي يا ليكوپسار Leucopsar (يك گونه).
در زير، رده بندي علمي اين جنس­ها و گونه­ها را مي­بينيد:
حيوانات Animalia : مملكت Kingdom
مهره دارانChordata : شاخهPhylum
پرندگان Aves: زيرشاخهClass
گنجشك سانان Passeriformes: راستهOrder
سارسانان (استوميده) Stumidae : خانوادهFamily
گرا كولا Gracula : جنس Genus
 گراكولا ريلي گوسا   :Gracula religosa گونه Species
 
شامل زيرگونه هاي زير :
 G.r. ptilogenys
G.r. indica
G.r. peninsularis
G.r. intermedia
G.r. andamanensis
G.r. palawanensis
G.r. enggano
G.r. religosa
G.r. venerate
G.r. mertensi
G.r. batuensis
G.r. robusta
 
 
اكري دوتريس Acridotheres : جنس Genus
اكري دوتريس Acridotheres     : گونه Species
 
شامل زيرگونه هاي زير :
A. grandis
A. cristatellus
A. javanicus
A. cinereus
A. fuscus
A. albocinctus
A. ginginianus
A. tristis
 
ليكوپسار Leucopsar   : جنس Genus
 ليكوپسار Leucopsar  : گونه Species
 
شامل يك زيرگونه :
                                                     L. rothschildi
 
تاريخچه پرورش مينا در جهان
پرنده مينا از زمان­هاي بسار دور به عنوان پرنده اي دوست داشتني و مردمي مطرح بود. در يونان باستان برخي از خانواده­هاي ثروتمند و اشراف از اين پرنده به عنوان حيوان خانگي استفاده مي­كردند و در هندوستان اين پرنده براي بيش از دو هزار سال به عنوان پرنده­اي مقدس به شمار مي­رفت و در مراسم جشن اين پرنده را بر روي پشت گاو نر گذاشته و وارد شهر مي­كردند. امروزه توانمندي­هاي استثنايي اين پرنده باعث شده است كه اين پرنده به عنوان يكي از مورد توجه ترين پرندگان قفس در بين مردم باشد و همچنين به عنوان بهترين پرنده سخنگو كه قادر به تقليد صداي آدمي و سخن گفتن با كلمات واضح و مفهوم به شمار مي­رود و بسياري معتقدند كه اين پرنده بهتر از كاسكو مي­تواند صداي انسان را تقليد نمايد.
اين پرنده از دير باز بومي جنگل­هاي هندوستان بوده است و در طي قرون متمادي توسط بازرگانان و تجاري كه براي خريد ادويه جات و عاج به هندوستان سفر مي­كردند خريداري وبه كشورهاي خاورميانه و از جمله ايران و تركيه راه يافت. بعدها پس از تصرف هندوستان توسط امپراتوري بريتانيا، اين پرنده توسط افسران و ملوانان انگليسي به انگلستان و از آن جا به بسياري از مناطق ديگر جهان راه يافت. اين پرنده همچنين در قرون وسطي از هندوستان به كشورهاي جنوب غرب آسيا و چين برده شد و در آن جا به دربار پادشاهان و امراي محلي راه يافت و يكي از سرگرمي­هاي جالب درباريان به شمار     مي­رفت.
در طبيعت حشرات عمده غذاي اين پرنده را تشكيل مي دهد. اين پرنده در اوايل سال 1755 ميلادي به جزيره موريس برده شد تا با آفت ملخ كه يكي از آفات اصلي مزارع آن جزيره است مبارزه كند.
«كارل لينه» طبيعي دان معروف در سال 1758 ميلادي ميناي   گوشواره­اي را شناسايي كرده و رده بندي علمي كرد.
اين پرنده در سال 1862 ميلادي به استراليا برده شد تا با حشرات موجود در كشتزارهاي «ملبورن» مقابله نمايد، اما چندي نگذشت كه به «سيدني» و سپس به «كوينزلند شمالي» برده شد تا بتواند با سوسك­ها مبارزه كند و عاقبت در سال 1968ميلادي به «كانبرا» برده شد.
در طي سال هاي 1870 تا 1877ميلادي، صدها پرنده  به جزيره جنوبي نيوزلند برده شد. در سال 1866اين پرنده بوسيله دكتر ويليام هيليراند به هاوايي برده شد تا با كرم­هاي نيشكر وساير آفات محصولات كشاورزي مبارزه كند، و بتواند با اين كار كمكي به كشاورزان هاوايي نمايد، اماچندي نگذشت كه خودش به علت زاد و ولد فراوان به مشكلي براي اهالي هاوايي تبديل شد. مردم هاوايي به آن « پيا اكيلو» به معني پرسر وصدا و همچنين « مانو آي پيالو» به معني پرنده آشغال خور لقب دادند و امروزه اين پرنده يكي از      آفت­هاي كشاورزي در جزاير هاوايي به شمار مي­رود و با حمله به مزارع خسارت­هاي فراواني به كشاورزان مي­زند.
 
تغذيه مينا
ميناپرنده­اي همه چيز خوار است و در طبيعتبيشتر بر انواع ميوه ها، دانه ها، حشرات و جانوران كوچك نظير ملخ و پروانه تغذيه مي كند و معمولاً با پرسه زدن روي زمين به دنبال غذا مي گردد. برگ ها را زير و رو مي كند و سعي مي كند كرم ها و حلزون هاي مخفي شده در زير برگ ها را صيد كند. البته علاوه بر ميوه جات و دانه جات بر  كرم خاكي، گل، شهد گل و فضله ماكيان نيز تغذيه مي كند. از موش و قورباغه و مارمولك نمي ترسد و آن ها را شكار مي كند و حتي در صورت لزوم به تخم ساير پرندگان نيز رحم        نمي­كند. گاهي اوقات نيز بر روي پشت گاوها مي نشيند و سعي مي كند كه حشرات موجود بر روي آن­ها و يا حشرات موجود در اطراف تغذيه نمايد. مينا بر روي زمين­هاي شخم زده نيز به دنبال حشراتي مي گردد كه براثر شخم زدن از زير خاك بيرون آمده اند، به هرحال پرنده اي مفيد به شمار مي رود كه مي توان به راحتي از آن برعليه آفات كشاورزي استفاده كرد.
ميناي در قفس مانند ساير پرندگان زينتي بر روي دانه جات نظير: ارزن، جو و شبدر و جو دوسر و ميوه جات نظير : سيب، گلابي، موز، انگور، انجير، توت سفيد، خيار و سبزيجات نظير كاهو تغذيه مي كند. البته مي توان به پرنده كمپوت ميوه نيز داد ولي چنانچه ميوه تازه در دسترس مي باشد، بهتر است كه از ميوه جات تازه استفاده كرد.
 
توليد مثل مينا
در شهر، ميناي بالغ لانه خود را زير لبه پشت بام مي سازد و اما در بيرون شهرها معمولاً لانه خود را در سوراخ درخت ها مي سازد و يا اين كه از لانه­هاي قديمي پرندگان ديگر استفاده مي كند. لانه مينا از علف و شاخه هاي نازك همراه با تكه هاي كاغذ و غيره ساخته مي شود. هردو والدين جوجه ها را بزرگ مي كنند و لانه را نيز به كمك هم مي سازند. قبل از تخم­گذاري پرنده نر چنانچه كاكل داشته باشد كاكل خود را بر مي افرازد و در معرض ديد پرنده ماده مي گذارد و منقار خود را بالا و پايين مي برد و از خود صداي مخصوصي در مي آورد و اقدام به تميز كردن پر و بال پرنده ماده مي كند و بدين گونهسعي مي كند توجه پرنده ماده را به طرف خود جلب كند. البته گاهي نيز ديده شده كه دو پرنده نر در كنار هم اين رفتارها را از خود نشان داده اند. پرنده ماده نيز در قبال رفتارهاي جنسي پرنده نر تحريك شده و به آرامي روي نشيمنگاه نشسته و با پايين آوردن بدن خود، پرنده نر را به جفتگيري دعوت مي كند. جفتگيري چند ثانيه بيشتر به طول نمي كشد و ممكن است كه پرنده نر چندين بار در يك روز جفتگيري كند اما در واقع براي بارور كردن يك خوشه تخم، فقط يك بار جفتگيري كافي است. پس از جفتگيري پرنده ماده خود را براي تخمگذاري آماده مي كند.
تخم ها حدود 17 روز پس از تخم­گذاري جوجه شده و جوجه ها در سن سه هفتگي پرواز را شروع مي كنند. مينا در طي سال ممكن است كه سه بار جوجه گذاري نمايد.
 
منبع: پرورش، نگهداري وبيماري هاي مينا، تاليف دكتر احسان مقدس، انتشارات نيلوبرگ، تهران، چاپ پنجم، 1390
(استفاده از مطالب فوق با ذكر منبع بلامانع است)
 
دانلود فایل
لینک کوتاه